Мирзажонова Донохон Баходировнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ич терлама оқибатида ўткир бактерия ташувчанлик шаклланишининг клиник-иммунологик жиҳатлари ва унинг сурункали шаклга ўтишини олдини олиш», 14.00.36 – Аллергология ва иммунология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:В2018.2.DSc/Tib319.
Илмий маслаҳатчи: Гулямов Нариман Гулямович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Эпидемиология, микробиология ва юқумли  касалликлар илмий-текшириш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Иммунология ва инсон геномикаси институти, DSc.02/30.12.2019.Tib.50.01
Расмий оппонентлар: Зиядуллаев Шухрат Худойбердиевич, тиббиёт фанлари доктори; Мусабаев Эркин Исхакович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Козлов Виктор Канстантинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси); 
Етакчи ташкилот: Россия Федерал тиббий-биолоия агентлиги қошидаги болалар юқумли касалликлари илмий-клиник маркази (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ич терлама оқибатида  ўткир бактерия ташувчанлик шаклланишининг клиник-иммунологик жиҳатлари ва унинг сурункали шаклга ўтишини олдини олишни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор ич терлама бактерия ташувчанлик ривожланишида IL-1 ва TNF-α  яллиғланишга хос цитокинларининг аҳамияти  ва қорин тифи клиник кечиши ривожланиши патогенетик механизмлари молекуляр даражада исботланган;
илк бор қорин тифида сурункали кечиши ва бактерия ташувчанлик ривожланишида IL-1(G1082A), IL-10 (T31C)  ва TNF-α (G308A) генларининг аллел вариантлари ва генотиплари учраши даражасига боғлиқлиги аниқланган;
илк бор ич терлама оқибатида  ўткир бактерия ташувчанлик шаклланиши ва унинг сурункали шаклга ўтишида иштирок этувчи полиморфизмларининг ўзбек миллатига хос комбинациялари (rs1143627, rs1800896, G308A) аниқланган;
қорин тифи билан оғриган ва сурункали ташувчанлик шаклланган беморлар гуруҳлар қиёсий тахлилида IL-1 rs1143627 гени полиморфизмининг салбий позицияларидаги С/С генотиплари бўйича тескари фарқлар аниқланган; 
илк бор қорин тифининг турли клиник даврларида яллиғланишга хос ва яллиғланишга қарши цитокинлар миқдорининг  ўзгариш динамикаси хусусиятларига боғлиқ касалликнинг турли хил тугалланиш оқибатлари эҳтимолини ахборотлаш мезонлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
ич терлама оқибатида ўткир бактерия ташувчанлик шаклланишининг клиник-иммунологик жиҳатлари ва унинг сурункали шаклига ўтишини олдини олиш бўйича олиб борилган тадқиқотнинг илмий натижалари асосида:
«Қорин тифида буйрак усти бези етишмовчилигининг ривожланишини ахборотлаш ва олдини олиш усули» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 20 июндаги 8н-з/152-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома қорин тифида буйрак усти бези етишмовчилигининг ривожланишини  эрта ташхислашни ахборотлаш ва олдини олишга хизмат қилган;
«Қорин тифи тугалланиш оқибатларини эрта ахборотлаш мезонлари самарадорлиги» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 20 июндаги 8н-з/152-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома қорин тифи тугалланиш оқибатларини эрта ахборотлашда ишлаб чиқилган мезонлар самарадорлигини баҳолашга хизмат қилган;
ич терлама оқибатида ўткир бактерия ташувчанлик шаклланишининг клиник-иммунологик жиҳатлари ва унинг сурункали шаклга ўтишини олдини олишни баҳолаш бўйича чора-тадбирларни такомиллаштиришга қаратилган тадқиқот натижалари соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Республика эпидемиология, микробиология ва юқумли  касалликлар илмий–текшириш институти ва Самарқанд вилояти юқумли касалликлар шифохаси клиник амалиётларига тадбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 2 октябрдаги 8н-з/122-сон маълумотномаси). Жорий қилинган натижалар касалликни эрта ташхислаш, ич терлама оқибатида ўткир бактерия ташувчанлик шаклланишининг клиник-иммунологик жиҳатларини баҳолаш, қорин тифининг кенг тарқалган эндемик худудларида  дудоденал зондлаш асосида ўт сафро ва ахлатни бактериал текшириш орқали касалликни эрта ташхислаш, касаллик асоратларини камайтириш билан тиббий ёрдам кўрсатиш сифатини оширишга имкон яратган.