Салиев Эргаш Алибековичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Норавшан тўпламлар назарияси асосида тасвирларни таҳлил қилиш алгоритмлари», 05.01.03 – «Информатиканинг назарий асослари» (техника фанлари).
Илмий маслаҳатчининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Хамдамов Рустам Хамдамович , техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: «Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти» Миллий тадқиқот университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: «Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти» Миллий тадқиқот университети, DSc.03/26.05.2022.Т.10.05.
Расмий оппонентлар: Эгамбердиев Хусан Зокирович, техника фанлари доктори, профессор, Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси академиги; Опанасенко Владимир Николаевич, техника фанлари доктори, профессор; Примова Холида Анарбаевна, техника фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот номи: Казан (Волгабўйи) федерал университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади тасвирларни таҳлил қилишнинг норавшан модел ва алгоритмлари ҳамда дастурий таъминотни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
рақамли тасвирлардаги учрайдиган ноаниқликларни инобатга олган ҳолда интуитив норавшан тўпламига кўра камайтиришни мослашувчан ва барқарор математик модели такомиллаштирилган;
кластерлаш усуллар хоссаларини инобатга олган ҳолда қарорларни қабул қилишни қўллаб-қувватлаш қоидаларига кўра тасвирларни сегментациялашнинг норавшан ёндашувли услуби ишлаб чиқилган;
шовқин турларини инобатга олган ҳолда рангларни сезиларли ўзгармайдиган локал соҳаларни текислаш ёндашувларига кўра уларни пасайтириш алгоритми ишлаб чиқилган;
тасвир ёқинликларини инобатга олган ҳолда норавшан ўсишлар таҳлилига кўра контур чизиқларини ажратишнинг норавшан алгоритми ишлаб чиқилган;
тегишлилик функсиялар хосса ва хусусиятларини инобатга олган ҳолда норавшан сегмент ва уларни ўзгаришига кўра юмшоқ сегментациялаш алгоритми ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Норавшан тўпламлар назариясига асосланган тасвирларни таҳлил қилиш учун ишлаб чиқилган усуллар, алгоритмлар ва дастурий таъминот асосида:
рақамли тасвирлардаги учрайдиган ноаниқликларни инобатга олган ҳолда интиутив норавшан тўпламига кўра камайтиришни мослашувчан ва барқарор математик модели ҳамда дастурий таъминоти Сирдарё вилояти Фавқулодда вазиятлар бошқармасига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг 2019 йил 26 ноябрдаги маълумотномаси). Натижада тасвирларни таҳлил қилиш ҳисоблаш тезлигини 2 баробарга ошириш имконини берган;
кластерлаш усуллар хоссаларини инобатга олган ҳолда қарорларни қабул қилишни қўллаб-қувватлаш қодиларига кўра тасвирларни сегментациялашнинг норавшан ёндашувли услуби Самарқанд вилояти Фавқулодда вазиятлар бошқармасига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг 2019 йил 22 ноябрдаги №2/4/24-3161-сон маълумотномаси). Натижада видеотасвирдаги динамик объектларни ажратиб олишда 85-87%, иш унумдорлигини эса 10-15% га ошириш имконини берган;
шовқин турларини инобатга олган ҳолда рангларни сезиларли ўзгармайдиган локал соҳаларни текислаш ёндашувларига кўра уларни пасайтириш алгоритми ва дастурий таъминоти Самарқанд вилояти Фавқулодда вазиятлар бошқармасига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг 2019 йил 26 ноябрдаги маълумотномаси). Натижада тасвирларни таҳлил қилиш асосида тутун ва оловни аниқлаш вақти 2 бараваргача қисқартириш имконини берган;
тасвир ёқинликларини инобатга олган ҳолда норавшан ўсишлар таҳлилига кўра контур чизиқларини ажратишнинг норавшан алгоритми ҳамда дастурий таъминоти Сирдарё вилояти Фавқулодда вазиятлар бошқармасига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг 2019 йил 26 ноябрдаги маълумотномаси). Натижада тасвирларни таҳлил қилиш ҳисоблаш тезлигини 2-3 баробарга ошириш имконини берган;
тегишлилик функсиялар хосса ва хусусиятларини инобатга олган ҳолда норавшан сегмент ва уларни ўзгаришига кўра юмшоқ сегментациялаш алгоритми ҳамда дастурий таъминоти Сирдарё вилояти Фавқулодда вазиятлар бошқармасига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг 2019 йил 22 ноябрдаги №2/4/24-3161-сон маълумотномаси). Натижада видеотасвирдаги динамик обектларни ажратиб олишда ўртача 85%, иш унумдорлигини эса ўртача 15% га ошириш имконини берган;