Куралов Юлдаш Абдуллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак информатика ўқитувчиларининг дастурлаштириш компетенсиясини ривожлантириш методикаси”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (информатика) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/Ped5070.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Чирчиқ давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Махмудова Дилфуза Мелиевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Чирчиқ давлат педагогика университети, DSc.03/30.04.2021.Ped.82.03.
Расмий оппонентлар: Эргашов Мухамматрасул, техника фанлари доктори, профессор; Якуббоева Нафиса Сахобиддиновна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади таълим кластерида бўлажак информатика ўқитувcһиларининг дастурласһтириш компетенсиясини ривожлантирисһ методикасини такомилласһтирисһдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак информатика ўқитувcһиларининг дастурласһтириш компетенсиясини ривожлантирисһ жараёнлари касбий тайёргарликни таъминлашга йўналтирилган тизимли, синергетик, шахсга йўналтирилган, фаолиятли ёндашувларнинг компетентли таълим модели билан методик интеграллашув даражаси продуктивлиги оператив ва дидактогенлик кўрсаткичлари динамикасини бевосита ҳисобга олиш асосида аниқлаштирилган;
бўлажак информатика ўқитувcһиларининг дастурлаштириш компетенсиясини ривожлантиришнинг мувофиқлаштирувчи, синергик, корпоратив, прогностик, бирлаштирувчи, қайта ташкил этиш каби функсиялари қулайлик, мослашувчанлик, маданий мувофиқлик, ҳамкорлик тамойилларининг кластерли ёндашув билан қайта алоқаси интенсив барқарорлигига таъсир кўрсатувчи таълимий хакатонни педагогик лойиҳалаш оптималлигини таъминлаш асосида аниқлаштирилган;
бўлажак информатика ўқитувcһиларининг дастурласһтириш компетенсиясини ривожлантирисһнинг дидактик модели “Дастурлаш тиллари” модулини ўқитишнинг методик имкониятларини пре-постреквизит курслар билан вертикал ва горизонтал йўналишларда кенгайтириб бориш мантиғига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак информатика ўқитувcһиларининг дастурласһтириш компетенсиясини ривожлантирисһнинг мониторинг тизими шахсий, когнитив, коммуникатив, регулятив универсал ўқув фаолиятини баҳолашнинг рефлекцияга асосланган ҚР-код технологиясидан дифференциал фойдаланишнинг методик имкониятларини кенгайтириш асосида такомиллаштирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак информатика ўқитувсһиларининг дастурласһтирисһ компетенсиясини ривожлантирисһ бўйисһа олинган илмий натижалар асосида:
бўлажак информатика ўқитувcһиларининг дастурласһтириш компетенсиясини ривожлантирисһ жараёнларини касбий тайёргарликни таъминлашга йўналтирилган тизимли, синергетик, шахсга йўналтирилган, фаолиятли ёндашувларнинг компетентли таълим модели билан методик интеграллашув даражаси продуктивлиги оператив ва дидактогенлик кўрсаткичлари динамикасини бевосита ҳисобга олиш асосида аниқлаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан “Дастурлаш тиллари” номли ўқув қўлланмани яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновасиалар вазирлигининг 2023-йил 17-июлдаги 314-сон маълумотномаси). Натижада, информатика ўқитувчиларининг касбий-методик компетенсияларини ривожлантириш мазмуни такомиллаштирилган;
бўлажак информатика ўқитувсһиларининг дастурласһтириш компетенсиясини ривожлантирисһнинг мониторинг тизимини шахсий, когнитив, коммуникатив, регулятив универсал ўқув фаолиятини баҳолашнинг рефлекцияга асосланган ҚР-код технологиясидан дифференциал фойдаланишнинг методик имкониятларини кенгайтириш асосида такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Миллий университетида 2018-2020-йилларда бажарилган ПЗ-2017093020 рақамли “Олий ва ўрта махсус таълим тизимини ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш ва прогнозлаштиришнинг услубий асосларини ишлаб чиқиш ва комплекс дастурини яратиш” амалий лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий университетининг 2023-йил 8-майдаги 04/11-2796-сон маълумотномаси). Натижада, дастурлаш тилларини ўқитишнинг электрон тизимини такомиллаштиришга хизмат қилган;
бўлажак информатика ўқитувcһиларининг дастурлаштириш компетенсиясини ривожлантиришнинг мувофиқлаштирувчи, синергик, корпоратив, прогностик, бирлаштирувчи, қайта ташкил этиш каби функсияларини қулайлик, мослашувчанлик, маданий мувофиқлик, ҳамкорлик тамойилларининг кластерли ёндашув билан қайта алоқаси интенсив барқарорлигига таъсир кўрсатувчи таълимий хакатонни педагогик лойиҳалаш оптималлигини таъминлаш асосида аниқлаштириш, бўлажак информатика ўқитувcһиларининг дастурласһтириш компетенсиясини ривожлантирисһнинг дидактик моделини “Дастурлаш тиллари” модулини ўқитишнинг методик имкониятларини пре-постреквизит курслар билан вертикал ва горизонтал йўналишларда кенгайтириб бориш мантиқига устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Ўзбекистон телерадиоканалида эфирга узатилган “Таълим ва тараққиёт”, “Болалар ва биз”, “Ўзбекистон ёшлари” номли дастурлар ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2023-йил 26-апрелдаги 04/36-638-сон маълумотномаси). Натижада, талабаларнинг дастурлаштириш компетенсиясини ривожлантиришда предметли-дидактик сһарт-сһароитларни такомиллаштиришга хизмат қилган.