Нурматов Aбдуманноп Aбдувахобовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак ўқитувчиларни педагогик фаолиятга тайёрлаш жараёнини такомиллаштириш”, 13.00.01 – Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.1.ПҳД/Пед3011.
Илмий раҳбар: Медетова Раушан Мамадияровна, педагогика фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, ДСc.03/30.01.2020.Пед.26.01.
Расмий оппонентлар: Хакимова Мухаббат Файзийевна, педагогика фанлари доктори, профессор, Джурайев Дусмурод Уралович, педагогика фанлари доктори, доцент.
Йетакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: бўлажак ўқитувчиларни педагогик фаолиятга тайёрлаш жараёнини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак ўқитувчиларни педагогик фаолиятга тайёрлаш жараёнини такомиллаштириш имкониятлари субйектив муносабатларнинг умуминсоний қадриятларга йўналтирилганлиги, ҳаётий фаолиятни ичил барқарорлаштириш, шахс вақтининг таркиби ва маданий дунёқарашнинг уйғунлигини таъминлаш ҳамда умуминсоний маданият ва педагогик қадриятларни ўз фаолиятига тадбиқ етиш индикаторларини босқичма-босқич аниқлаш асосида ривожлантирилган;
бўлажак ўқитувчининг педагогик фаолиятини ривожлантириш модели касбий хулқ-атвор мазмуни ва барқарорлигини оддийдан мураккабга қараб динамик равишда ошириб бориш, шахсий муаллифлик, касбий фаолият даражаларини белгилаш ҳамда педагогик фаолиятга тайёрлашнинг харакатлар, фикрий, усуллар, муаллифлик кўрсатгичлари даражасини уйғунлаштириш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак ўқитувчиларни касбий тайёрлаш, ўз-ўзини ривожлантиришга қаратишни технологик жиҳатдан таъминлаш, табақалаштирилган таълим мазмуни, унинг шакллари, методларини белгилаш ҳамда рефлексия, интерактивлик, лойиҳачиликка таяниш, шахсий ўз-ўзини ривожлантириш, касбий хулқ-атвор ва фаолият субйекти сифатида намоён етиш қобилиятини босқичма-босқич аниқлаш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак ўқитувчининг педагогик фаолиятини ривожлантириш самарадорлиги ўз-ўзини ривожлантиришга мойил педагогик микромуҳитни шакллантириш ва технологик жиҳатдан таъминлаш, ҳамда шахсий-рефлексив ва шахсий-мотивацион йўналганлик траекториясини таълим мақсадларининг векторли функсияларига интегратив синхронлаштириш асосида такомиллаштирилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак ўқитувчиларни педагогик фаолиятга тайёрлаш жараёнини такомиллаштириш мавзусидаги илмий тадқиқот натижалари асосида:
бўлажак ўқитувчиларни педагогик фаолиятга тайёрлаш жараёнини такомиллаштириш имкониятлари субйектив муносабатларнинг умуминсоний қадриятларга йўналтирилганлиги, ҳаётий фаолиятни изчил барқарорлаштириш, шахс вақтининг таркиби ва маданий дунёқарашнинг уйғунлигини таъминлаш ҳамда умуминсоний маданият ва педагогик қадриятларни ўз фаолиятига тадбиқ етиш индикаторларини босқичма-босқич аниқлаш асосида ривожлантиришга оид тавсиялар Ўзбекистон педагогика фанлари илмий- тадқиқот институтида бажарилган ФЗ-2016-0909111822-рақамли “Дарсликлар ва ўқув адабиётлари мазмунига Шарқ педагогик тафаккури дурдоналарини сингдириш орқали ўқувчиларда “оммавий маданият”га қарши курашчанлик кўникмаларини шакллантириш механизмлари” мавзусидаги лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 27-февралдаги 02-07-731/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак ўқитувчини педагогик фаолиятга тайёрлаш жараёнини такомиллаштиришнинг таркибини ва шаклларини аниқлаш имкони кенгайтирилган;
бўлажак ўқитувчининг педагогик фаолиятини ривожлантириш модели касбий хулқ-атвор мазмуни ва барқарорлигини оддийдан мураккабга қараб динамик равишда ошириб бориш, шахсий муаллифлик, касбий фаолият даражаларини белгилаш ҳамда педагогик фаолиятга тайёрлашнинг харакатлар, фикрий, усуллар, муаллифлик кўрсаткичлари даражасини уйғунлаштириш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институтида бажарилган ПЗ-2014-0906164153-рақамли “Илмий-педагогик ва ўқув-методик нашрлар орқали ўқитувчиларда информациявий таҳдидларга қарши курашиш механизмини ишлаб чиқиш” мавзусидаги лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 27-февралдаги 02-07-731/04 рақамли далолатномаси). Натижада таълим-тарбия жараёнида бўлажак ўқитувчининг педагогик фаолиятининг ривожланиш босқичларини аниқлаш имкони кенгайтирилган;
бўлажак ўқитувчиларни касбий тайёрлаш, ўз-ўзини ривожлантиришга қаратишни технологик жиҳатдан таъминлаш, табақалаштирилган таълим мазмуни, унинг шакллари, методларини белгилаш ҳамда рефлексия, интерактивлик, лойиҳачиликка таяниш, шахсий ўз-ўзини ривожлантириш, касбий хулқ-атвор ва фаолият субъйекти сифатида намоён етиш қобилиятини босқичма-босқич аниқлаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институтида бажарилган ФЗ-2016-0909111822-рақамли “Дарсликлар ва ўқув адабиётлари мазмунига Шарқ педагогик тафаккури дурдоналарини сингдириш орқали ўқувчиларда “оммавий маданиятъъга қарши курашчанлик кўникмаларини шакллантириш механизмлари” мавзусидаги лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023 йил 27 февралдаги 02-07-731/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак ўқитувчилар педагогик фаолияти даражаларини фарқлаш механизмларини ишлаб чиқишга еришилган;
бўлажак ўқитувчининг педагогик фаолиятини ривожлантириш самарадорлиги ўз-ўзини ривожлантиришга мойил педагогик микромуҳитни шакллантириш ва технологик жиҳатдан таъминлаш, ҳамда шахсий-рефлексив ва шахсий-мотивацион йўналганлик траекториясини таълим мақсадларининг векторли функсияларига интегратив синхронлаштириш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институтида бажарилган ПЗ-2014-0906164153- рақамли “Илмий-педагогик ва ўқув-методик нашрлар орқали ўқитувчиларда информациявий таҳдидларга қарши курашиш механизмини ишлаб чиқиш” мавзусидаги лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 27-февралдаги 02-07-731/04 рақамли далолатномаси). Натижада таълим-тарбия жараёнида бўлажак ўқитувчини педагогик фаолиятга тайёрлаш жараёнини такомиллаштиришнинг таркибини ва шаклларини аниқлашга шароит яратилган.