Sayt test rejimida ishlamoqda

Гайибова Сабина Наримановнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Цинарозиднинг циклодекстринлар билан сувда эрийдиган комплексларнинг тузилиши ва биологик фаоллигини ўрганиш», 02.00.10 – Биоорганик кимё (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2.PhD/В473.
Илмий раҳбар: Арипов Тахир Фатихович, биология фанлари доктори, профессор, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Биоорганик кимё институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Биоорганик кимё институти, DSc.02/30.12.2019.K/В.37.01.
Расмий оппонентлар: Ощепкова Юлия Игоревна, кимё фанлари доктори, катта илмий ходим; Тагайалиева Нигора Абдунабиевна, биология фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Микробиология институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: циклодекстринлар тури ҳамда комплексларини олиш усулларини цинарозиднинг биологик фаоллиги ва олинган комплексларнинг тузилишига солиштирма таъсирини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
γ-ЦД иштирокида цинарозиднинг эрувчанлигидаги фазали профиль В-типга мос, 2-ГП-β-ЦД иштирокида эса цинарозиднинг эрувчанлигидаги фазали профиль АL-типга мослиги аниқланган;
γ-ЦД ва 2-ГП-β-ЦД иштирокида цинарозидни сувда эрувчанлиги ортиши ҳамда буғлатиш, лиофиол қуритиш ва механик аралашма усуллари билан цинарозид/γ-циклодекстрин ва цинарозид/2-гидроксипропил-β-циклодекстрин комплекслари олинган ва тузилиши физик-кимёвий усуллар ёрдамида исботланган;
цинарозиднинг циклодекстрин билан комплекслар индивидуал цинарозидга нисбатан юқорироқ релаксант ҳусусиятни намоён қилиши аниқланган;
цинарозиднинг циклодекстрин билан комплекслар индивидуал компонентларга нисбатан юқорироқ даражада жигар митоКAТФ-кaнaлини фаоллаштириши аникланган;
цинарозиднинг циклодекстрин билан комплекслар индивидуал цинарозидга нисбатан ДФПГ барқарор радикали, NO радикали, Fе2+/aскорбaт тизими билан чақирилган мембраналардаги липидларни перекисли оксидланишини кучлироқ ингибирлаши исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Цинарозидни циклодекстринлар билан комплекслар олиш ва уларнинг биологик фаоллигини скрининг қилиш бўйича олинган натижалар асосида:
цинарозид ва унинг комплекслари каламуш аорта препаратининг қисқариш фаоллигига таъсири ФА-Ф-6 рақамли «Юрак-қон томир ҳужайралари истиқболли нишонларини модуляция механизмларининг комплекс тавсифи» фундаментал лойиҳасида биологик актив моддаларнинг юрак-қон томир ҳужайраларига таъсирларини аниқлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2020 йил 10 декабрдаги 4/1255-2770-сон маълумотномаси). Натижада, циклодекстринлар билан олинган комплекслар юқори релаксант хусусиятни намоён қилиши имконини берган;
цинарозиднинг циклодекстринлар билан эрувчанлиги ошиши цинарозиднинг нейропротектив хусусиятларни яхшилаш усулларидан Барселона автоном университетининг (Испания) «Дори моддаларни етказиш учун полимер наноташувчилар»  лойиҳасида циклотекстрин комплекслари асосида моддаларни етказиб берадиган нанотузилишларнинг мувофиқлигини аниқлашда фойдаланилган (Барселона автоном университетининг (Испания), 2020 йил 19 ноябрдаги маълумотномаси). Натижада, цинарозид/циклодекстрин комплексларининг биологик фаоллигини аниқлаш имконини берган. 

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish